26 lutego 2011

Kenny Burrell & John Coltrane - Kenny Burrell & John Coltrane

Materiał umieszczony na dzisiejszej płycie został zarejestrowany w studiu Rudy Van Geldera w marcu 1958 roku. Dla wielu fanów końcówka współpracy z kwintetem Milesa Davisa to był najbardziej kreatywny okres w muzycznej karierze Johna Coltrane’a. W nagraniach obu liderom towarzyszyła sprawdzona sekcja rytmiczna – Tommy Flanagan, Paul Chambers i Jimmy Cobb.

W czasie jednej, pewnie nocnej sesji nagraniowej jak to zwykle w Hackensack bywało, muzycy zarejestrowali 5 utworów, które znalazły się na dzisiejszej płycie. Dwa z nich to kompozycje Tommy Flanagana, jedna Kenny Burrella i dwa często grywane w swoich czasach standardy – I Never Knew i Why Was I Born.

To właśnie ten ostatni utwór zasługuje na szczególną uwagę. To chyba jedyne istniejące nagranie Johna Coltrane’a z gitarzystą bez udziału jakichkolwiek innych muzyków. To progresywne akordy gitary i liryczny, melodyjny saksofon. To jedna z najlepszych ballad Johna Coltrane’a jakie kiedykolwiek nagrał.

Pozostałe utwory to klasyczne sesyjne granie – dzień jakich wiele w studiu Rudy Van Geldera w latach pięćdziesiątych. Dobra sekcja rytmiczna, wyśmienity w roli prowadzącego melodię Tommy Flanagan – pianista ceniony przez wszystkich liderów z którymi miał okazję współpracować właśnie za umiejętność budowania melodii i jednocześnie pozostawania w muzycznym cieniu.

Kenny Burrell i John Coltrane dzielą się sprawiedliwie solówkami, pozostawiając nieco miejsca dla Flanagana i Chambersa. Nominalnie liderem tego dnia był Kenny Burrell, jednak po latach materiał wydano pod dwoma nazwiskami.

Najlepsze solówki Coltrane’a to chyba te w Why Was I Born i kompozycji Burrella Lyresto. W grze Kenny Burrella trudno zaś wyróżnić specjalnie którykolwiek z utworów.

Dzisiejsza płyta nie jest oczywiście nagraniem życia Johna Coltrane’a/ W dyskografii Kenny Burrella też znajdziemy ciekawsze nagrania – choćby Guitar Forms, czy Ellington Is Forever Volume 1 i Volume 2, ze wskazaniem na pierwszą część. To jednak spora dawka dobrej muzyki odróżniająca się od genialnych sesji Rudy Van Geldena jedynie tym, że tego dnia każdy zagrał swoje i zabrakło nieco muzycznej synergii i przebłysku geniuszu w tej ciekawej przecież konfiguracji personalnej.

Biorąc pod uwagę skład i czas nagrania to jest „tylko’ bardzo dobra płyta. Kiedy słuchałem jej ostatnio kilka lat temunie wydawała mi się tak dobra jak dziś. Być może za kilka lat zaliczę ją do genialnych.

Kenny Burrell & John Coltrane
Kenny Burrell & John Coltrane
Format: CD
Wytwórnia: Prestige / Fantasy / New Jazz Records
Numer katalogowy: 02521863002

25 lutego 2011

Bob Dylan - The Other Side Of The Mirror: Live At The Newport Folk Festiwal 1963-1965

Dzisiejsza płyta w obecnej postaci ukazała się w 2007 roku. Całość materiału filmowego, za wyjątkiem prawie półgodzinnego wywiadu z reżyserem Murray Lernerem była wcześniej dostępna w różnego rodzaju antologiach i składankach. Jednak zestawienie na jednym nośniku występów Boba Dylana z Newport Folk Festival z 1963, 1964 i 1965 roku pozwala zobaczyć na własne oczy jakim szokiem musiał być dla słuchaczy legendarny elektryczny występ z 1965 roku.

Filmy z lat poprzednich - 1963 i 1964 pokazują folkowego Boba Dylana w otoczeniu rodzinnego festiwalowego pikniku fanów gatunku. Aż nagle w 1965 roku w wieczornym koncercie artysta ukazuje się zupełnie odmieniony, przez wielu wygwizdany. To historia opisana wielokrotnie w rozlicznych biografiach Boba Dylana. To z pewnością ciekawa z punktu widzenia obserwatora zjawisk kulturowych sytuacja.

Skupmy się jednak na muzyce. Monolog Murraya Lernera, reżysera filmu i naocznego światka wszystkich 3 festiwali można sobie darować. To chaotyczna, niespójna, niespełna półgodzinna wypowiedź, której brak myśli przewodniej. Reżyser nie ujawnia żadnych nowych faktów, ani nie opowiada swojej własnej wersji wydarzeń. Dla znawców Dylana to nic nowego. Jeśli ktoś historii początków kariery artysty nie zna, z pewnością znajdzie lepsze źródła.

Bob Dylan to przede wszystkim poeta. Nie potrafię opuścić żadnej okazji pozwalającej powiedzieć, że fakt pomijania być może największego poety dwudziestego wieku przy przyznawaniu literackiej nagrody Nobla w zasadzie dyskwalifikuje kompetencje komitetu tej nagrody. W tym roku znowu można ten błąd naprawić. Oby się udało. Oby komitet zorientował się za życia artysty.

W 1963 roku Bob Dylan w zasadzie nie potrafił jeszcze grać na gitarze. Na scenie nie radził sobie z instrumentem, za to jego głos był już wtedy ważnym głosem pokolenia. Takim pozostaje do dziś. W początkach kariery Dylan pozostawał pod dużym wpływem poprzedniego pokolenia folkowych poetów, w tym swojego pierwszego idola – Woody Guthriego.

Uciekając znowu od biografii burzliwego związku z Joan Baez pozostaje jedynie stwierdzić, że wspólne występy z Bobem Dylanem, nawet jeśli odbywają się w scenerii improwizowanych warsztatów artystycznych są niezwykle przejmujące – jak w With God On Our Side. Nie wiem, czy ktoś wtedy wierzył, że oni tylko razem śpiewają…

Z muzycznego punktu widzenia zmarnowaną okazją do zaśpiewania czegoś wyjątkowego był prawdopodobnie finał koncertu Dylana na głównej scenie festiwalu w 1963 roku. Blowin’ In The Wind artysta śpiewa na scenie w towarzystwie Pete Seegera, Joan Baez, członków zespołów Peter Paul And Mary i The Freedom Singers. Te wszystkie znakomitości tworzą jedynie pozostający gdzieś w odległym wokalnym tle chórek. Co byłoby, gdyby każdy z wokalistów dostał swoją chwilę w tym utworze – nigdy się już nie dowiemy.

Rok później – w kolejnej edycji festiwalu Bob Dylan jest już zdecydowanie pewniejszym gitarzystą. Ma również za sobą komercyjny sukces wydanej latem 1963 roku The Freewheelin’ Bob Dylan i kolejnej The Times They Are A-Changin'. To z pewnością dodawało scenicznej pewności siebie i przekonania o ważnej roli tego co miał wtedy do powiedzenia. Bob Dylan w 1964 roku ciągle jeszcze był na scenie przede wszystkim poetą z gitarą i harmonijką szukającym popularności dla swoich tekstów. Potrafił już jednak zapanować nad publicznością i emocjami związanymi z występem.

Johnny Cash zapowiadający swoje własne wykonanie Don’t Think Twice, It’s All Right określa Dylana najważniejszym kompozytorem piosenek od czasu Pete Seegera. Z pewnością w swoich czasach to był niezwykły komplement dla ciągle początkującego tórcy na dorobku.

Newport Folk Festiwal 1964 to jednak przede wszystkim monumentalne Chimer Of Freedom – jeden z najważniejszych wierszy Boba Dylana w tamtych czasach.

W 1965 roku Bob Dylan był już jedną z największych gwiazd festiwalu. Na jego wieczornym koncercie publiczność spodziewała się usłyszeć to co zwykle, stało się jednak inaczej. Tylko najwięksi potrafią dokonać tak radykalnej zmiany ryzykując wszystko, co dotąd osiągnęli.

24 lipca w czasie popołudniowych warsztatów słyszymy folkowego Dylana z akustyczną gitarą. Dzień później jego muzyczny świat był już zupełnie inny. To wygwizdywani przez wielu członkowie Paul Butterfield Blues Band – Mike Bloomfield i Al. Kooper zmienili świat Dylana na zawsze…

W 1965 roku na festiwalu folkowym gitarowe solówki Mike Bloomfielda musiały być dla publiczności szokiem podobnym do tego, jaki wiele lat temu zobaczyłem w oczach jednego z zagorzałych fanów Pat Metheny Group usiłującego zwrócić w sklepie kupioną poprzedniego dnia nową płytę Pata Metheny – Zero Tolerance For Silence. Ów klient był przekonany, że na płytę omyłkowo nagrno coś zupełnie innego.

Bob Dylan to wybitny poeta. Dzisiejsza płyta to kawał ważnej historii muzyki i amerykańskiej kultury. Przyznajcie wreszcie Nobla Dywanowi, albo dajcie sobie spokój z tą nagrodą.

Bob Dylan
The Other Side Of The Mirror: Live At The Newport Folk Festiwal 1963-1965
Format: DVD
Wytwórnia: Columbia / Sony
Numer katalogowy: 886971446692

24 lutego 2011

Simple Songs Vol. 1

Jakoś się udało. Otwarty mikrofon wymaga praktyki, techniczna strona realizacji również. To co łatwo przenieść w formie pisanego tekstu na ekran komputera na antenie jest nieco trudniejsze. Pewnie z każdą kolejna godziną będzie łatwiej…

Wczoraj zawartość muzyczna audycji na antenie Radia Jazz (www.radiojazz.fm) obejmowała następujące utwory:

* Keiko Lee – Human Nature
* Annie Sofie von Otter & Elvis Costello – For The Stars
* Kevyn Lettau – Etery Little Thing She (He) Does Is Magic
* Jacintha – Danny Boy
* Badi Assad – A Primera Vista
* Richard Bona & Michael Brecker – Redemption Song
* Lauryn Hill – Just Like Water
* Edyta Bartosiewicz –Wonderful Tonight
* Eddie Brickell – Good Times
* Tony Bennett & Diana Krall – Albright, Okay, You Win
* Popa Chubby – What’s So Great About Rock And Roll
* David Sanborn & Sting – Ain’t No Sunshine
* Izrael Kamakawiwo ‘Ole – Over The Rainbow / Wonderful World

Odrobinę komentarza do każdego z utworów znajdziecie na stronie RadioJAZZ.fm. Powtórka audycji w sobotę o 13.00, a już za tydzień będzie bardziej jazzowo – we środę o 19.00 w audycji Simple Songs w roli głównej wystąpi jeden z popularnych jazzowych standardów – Someday My Prince Will Come w różnych, czasem dość zaskakujących interpretacjach…

22 lutego 2011

Radio Jazz - Simple Songs

Wszystkich czytelników zapraszam w każdą środę o godzinie 19.00 na antenę Radia Jazz, gdzie będę prowadził swoją autorską, nadawaną na żywo audycję o roboczej nazwie Simple Songs. Radia Jazz można słuchać za pośrednictwem strony internetowej rozgłośni: www.radiojazz.fm. Audycja będzie powtarzana w soboty o godzinie 13.00.


Czym jest dobra muzyka? Czy to forma kompletna z punktu widzenia teorii kompozycji, wybitna i niepowtarzalna improwizacja, a może niedościgniona biegłość techniczna i opanowanie instrumentu? Niekoniecznie...

Dobra muzyka to ta, której słuchamy z przyjemnością, która pozostaje w naszej głowie na dłużej, czym udowadnia, że nie była tylko ilustracją rzeczywistości, hałasem codzienności, mniej lub bardziej uciążliwym...

Czym jest jazz? To wszak umowny obszar kultury wymyślony głównie w celu ułatwienia wyboru kolejnych płyt słuchaczom, którzy już sami uznają się za fanów gatunku.

Celem zupełnie subiektywnego spojrzenia na dobrą muzykę będzie pokazanie tego, co większości nieznane. Opowiedzenie historii jednego standardu, odkrycie nazwisk nieodkrytych, lub bardzo znanych, choć niekoniecznie w związku z aktywnością muzyczną.

Czym jest przebój? Już dawno nie tym, co jest na szczycie listy sprzedaży, ani częstym gościem komercyjnych stacji radiowych. Przebojem jest coś, co zostaje nam w głowie i przypomina się w niespodziewanych momentach - chwytliwa melodia, albo brzmienie, które na zawsze skojarzymy z danym utworem, albo cokolwiek, co nie pozwoli nam tej muzyki zapomnieć...

Co usłyszycie w audycji Simple Songs? Będą przeboje, które zostaną z Wami na dłużej i do których nie będzie wstyd się przyznać... Będą koronowane głowy, prezydenci, aktorzy w przedziwnych muzycznych rolach, chińskie gwiazdy pop, muzycy jazzowi w mało jazzowych wcieleniach, a także klasyki jazzu w zadziwiających dających wiele do myślenia monografiach...

21 lutego 2011

Miles Davis - Bitches Brew: 40th Anniversary Collector’s Edition - Tanglewood Live 1970

Dzisiejsza płyta to ważny, a być może najważniejszy element zestawu Bitches Brew: 40th Anniversary Collector’s Edition, o którego zawartości pisałem tutaj:


Materiał umieszczony na dziejszej płycie został zarejestrowany równo rok po nagraniu większości materiału do studyjnej płyty Bitches Brew. Zespół był tego dnia w wyśmienitym i zupełnie wystarczającym do prezentacji nowego materiału składzie obejmującym prawie wszystkich kluczowych dla klimatu Bitches Brew muzyków. Na koncercie 18 sierpnia 1970 roku z Milesem Davisem zagrali: Gary Bartz na saksofonach, Chick Corea na elektrycznym fortepianie, Keith Jarrett na organach, Dave Holland na basie, Jack DeJohnette na bębnach i Airto Moreira na instrumentach perkusyjnych.

Być może znawcy tematu uznają, że Gary Bartz nie jest tak wybitnym partnerem dla Milesa Davisa jak Wayne Shorter, w studiu dodatkowo wspomagany przez ważnego dla sesji Bitches Brew, często grywającego ostatnio w Polsce Bennie Maupina, a Keith Jarrett to nie Herbie Hancock – przynajmniej w 1970 roku był on z pewnością muzykiem mniej doświadczonym. Jednak w muzyce Milesa Davisa z tego okresu z pewnością ważniejsza było świeże, pełne własnych pomysłów spojrzenie i młodzieńcza fantazja niż wirtuozeria techniczna i wysublimowane harmonie.

Co różni wersje studyjne od dzisiejszej płyty? Różnice są subtelne, jednak dość istotne. Pozbawienie aranżacji (o ile tu można mówić o aranżacji) ozdobników przyniesionych do studia Bitches Brew przez gości – sitar, gitara, instrumenty perkusyjne, konga itp., w połączeniu z wyeksponowaniem rytmu uczyniło z kompozycji w rodzaju Sanctuary, Miles Runs The Voodoo Down, czy Spanish Key koncertowe przeboje. Dzięki tym zabiegom muzyka brzmi świeżo, jeszcze bardziej rockowo. W końcu tego dnia na tej samej scenie dla tych samych widzów grał Carlos Santana. Być może tego dnia powstało słynne wspólne zdjęcie muzyków…

Według wydawcy koncert nie był nigdy wcześniej wydany oficjalnie. Dla mnie to materiał premierowy. I jako taki brzmi rewelacyjnie. Jest dobry technicznie i odkrywczy muzycznie. Brak Bennie Maupina pozwolił zagrać więcej Dave Hollandowi. Sam mistrz Miles też grał tego wieczora dużo, jakby czując, że nie schowa się za Wayne Shorterem, którego dzielnie próbuje zastąpić Gary Bartz, jednak Shortera zastąpić nie jest łatwo…

Mimo wszystko Gary Bartz jest tu lepszym wyborem niż Steve Grossman na kilka tygodni wcześniej zarejestrowanej Live At The Fillmore East. Pozostawia też więcej muzycznej przestrzeni dla Milesa niż Wayne Shorter w kilka miesięcy wcześniejszej wersji koncertowej tych samych kompozycji - Live At The Fillmore East (March 7, 1970): It's About That Time.

W odróżnieniu od rejestracji studyjnych, wymęczonych zabiegami realizatorskimi – co dotyczy zarówno Bitches Brew i w jeszcze większym stopniu nieco późniejszych – On The Corner i Agharta), wersje koncertowe brzmią świeżo. To prawdziwa rejestracja koncertowa, znajdująca zespół i lidera w wyśmienitej formie. Ta płyta powinna zostać wydana jako niezależny produkt dla tych kolekcjonerów, którzy nie chcą kupować kolejnej wersji Bitches Brew!

Miles Davis
Bitches Brew: 40th Anniversary Collector’s Edition
Format: 2LP + 3CD + DVD
Wytwórnia: Columbia / Sony
Numer katalogowy: 886977552021

20 lutego 2011

Israel Kamakawiwo‘ Ole - IZ: The Man And His Music: – Island Music, Island Hearts

Do obejrzenia po raz kolejny dzisiejszej płyty DVD skłoniła mnie zadziwiająca popularność krótkiego postu związanego związanego z największym komercyjnym przebojem tego niezwykłego artysty, wykorzystaną w wielu ścieżkach filmowych interpretacją Over The Rainbow / What A Wonderful World:


Może niesłusznie wydawało mi się, że jestem jedynym unikalnym odkrywcą i wielbicielem muzyki tego unikalnego artysty…

Israel Kamakawiwo‘ Ole za życia wydał kilka płyt solowych, które na szczęście są ciągle do zdobycia nie tylko na Hawajach, gdzie jest narodowym bohaterem. Dzisiejsze DVD to prawie godzinny koncert, a właściwie fragmenty kilku występów nagranych na żywo uzupełnione kilkoma fragmentami wypowiedzi artysty.

Israel Kamakawiwo‘ Ole nagrywał najczęściej własne kompozycje, lub tradycyjne melodie hawajskie, śpiewając czasem po angielsku, jednak częściej i ciekawiej w lokalnym języku hawajskim. W jego własnych tekstach można odnaleźć echa lokalnych legend, a także zaangażowane politycznie frazy związane z walką o polityczną niezależność Hawajów.

Niezwykła muzyczna wrażliwość i ciepły, miękki głos stworzony wręcz do muzykowania z ukulele pod palmami to znaki rozpoznawcze dzisiejszego bohatera.

Israel Kamakawiwo‘ Ole zmarł w niespełna 2 lata po nagraniu dzisiejszej płyty, która powstała w 1995 roku. Nagła śmierć artysty w wieku niespełna 40 lat z pewnością związana była z jego ponadprzeciętną wagą i pogrążyła w żałobie wszystkich mieszkańców Hawajów.

Dzisiejsza płyta jest najlepszym początkiem przygody z twórczością Israela Kamakawiwo‘ Ole. To jednocześnie wybór jego najbardziej znanych piosenek (choć brak tutaj Over The Rainbow / What A Wonderful World) i muzyczna opowieść o jego życiu na słonecznych plażach.

Zdecydowanie lepiej, podobnie jak na płytach audio, wypadają fragmenty muzyczne zaśpiewane solo. Gra pozostałych muzyków jest schematyczna i nie pasuje do intymnego klimatu tworzonego przez niezwykły głos lidera. Wykorzystanie automatu perkusyjnego dodatkowo zagłusza delikatny dźwięk ukulele.

Za to fragmenty zarejestrowane na plaży z szumiącymi w tle falami są niezwykłe. To proste, emocjonalne i pozbawione wszelkich ozdobników nuty, przypominające pierwotne muzykowanie każdego innego ludu na świecie. Na Hawajach ludzie są szczęśliwi, więc śpiewa się raczej o miłości i pięknie, a nie bólu , żalu i przemocy – jak w USA, czy głodzie, suszy i walkach plemiennych – jak w Afryce. Israel Kamakawiwo‘ Ole i jego ukulele to hawajska wersja Roberta Johnsona, czy Toumani Diabate.

IZ: The Man And His Music: – Island Music, Island Hearts to najlepsze okno na świat w którym żył ten niezwykły artysta.

Israel Kamakawiwo‘ Ole
IZ: The Man And His Music: – Island Music, Island Hearts
Format: DVD
Wytwórnia: EMMIS
Numer katalogowy: 761268590626