John Surman – Saltash Bells

John Surman nie rozpieszcza swoich fanów dużą ilością swoich własnych projektów. Z tym większym zadowoleniem należy przyjąć jego nową płytę „Saltash Bells”, którą nagrał sam, grając na wszystkich instrumentach, w tym nie tylko saksofonach i klarnetach, ale również posługując się brzmieniami syntetycznymi.

„Saltash Bells” wydaje się być podsumowaniem dotychczasowych muzycznych doświadczeń i rozlicznych inspiracji jego twórcy. Pozostaje jednak zdumiewająco jednolity stylistycznie. Owa jednolitość jest dla mnie niemałym zaskoczeniem, jeśli weźmie się pod uwagę, że John Surman, to prawdopodobnie jeden z najbardziej uniwersalnych muzyków europejskich. Grał w życiu już w zasadzie wszystko, od jazz-rocka z Johnem McLauglinem i bluesa z Alexisem Kornerem poprzez jazzowy mainstream do free-jazzu ze Stu Martinem. Ma też za sobą doświadczenia w muzyce etnicznej pochodzącej z Afryki, muzyką klasyczną, poparte studiami w londyńskim Konserwatorium, oraz filmową i sakralną, a także wszystkimi chyba innymi nurtami muzycznymi.

Jest wybitnym saksofonistą, ale także jednym z niewielu twórców, którzy potrafią wykorzystać w swojej muzyce instrumentarium elektroniczne nie tylko jako ciekawostkę i dodatkowe brzmienia, ale również z sensem użyć ich jako podstawowych środków wyrazu w swoich własnych kompozycjach.

„Saltash Bells” nie jest pierwszym solowym projektem Johna Surmana. Podobne w koncepcji techniki realizacyjnej płyty nagrywał dla ECM już w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku.

W utworach zagranych jedynie na instrumentach saksofonach i klarnetach, bez udziału elektroniki, uważni słuchacze znajdą inspirację muzyką barokową. Część kompozycji, w których słyszymy elektronikę ma charakter ilustracyjny i mogłoby stanowić doskonały materiał do użycia jako filmowa ścieżka dźwiękowa. Ów film, który zapewne nigdy nie powstanie musiałby być dziełem europejskiego reżysera, dodajmy – raczej skandynawskiego, niż włoskiego… Mógłby to też być film przyrodniczy, raczej jednak o anglieskich ptakach, niż wędrówce afrykańskich słoni. Wystarczy zamknąć oczy i posłuchać przepięknie malowanych przez Johna Surmana obrazów. Dawno nie słyszałem tak dobrze użytych brzmień elektronicznych, które stanowią uzupełnienie i tło dla saksofonów, a nie są pokazem opanowania obsługi instrumentu i zachwytem nad jego możliwościami brzmieniowymi. Ten album jest doskonałym przykładem użycia elektroniki w sposób gwarantujący jej ponadczasową wartość. Wiele płyt z brzmieniami syntetycznymi starzeje się wyjątkowo źle, czego przykładem część płyt fusion z lat osiemdziesiątych. Jestem przekonany, że za 50 lat możliwości instrumentów elektronicznych będą jeszcze większe, jednak „Saltash Bells” zabrzmi wtedy jak dobra klasyka, a nie archaiczne demo nieużywanych już modułów brzmieniowych. Największe brawa należą się Johnowi Surmanowi za to, że to on używa techologii, a nie daje się jej zawładnąć.

John Surman

Saltash Bells

Format: CD

Wytwórnia: ECM

Numer: 602527981086