George Russell - Ezz-Thetics

George Russell nie jest jakąś szczególnie znaną w świecie jazzu postacią. Co innego muzycy biorący udział w nagraniu tej niezwykłej płyty, jak choćby Eric Dolphy, Steve Swallow, czy Don Ellis. Album „Ezz-Thetics” nagrany w 1961 roku to z pewnością jedna z najlepszych okazji do usłyszenia jego kompozycji w autorskim wykonaniu, a w dodatku w gwiazdorskiej obsadzie.

George Russell, człowiek, którego jazzowa kariera trwała niemal 60 lat (muzyk zmarł w 2009 roku) był raczej kompozytorem, nauczycielem i aranżerem. Jest też autorem ważnej dla teorii muzyki i istotnej dla wielu muzyków jazzowych książki „Lydian Chromatic Concept of Tonal Organisation”, która była bezpośrednią inspiracją dla Milesa Davisa i Billa Evansa tworzących „Kind Of Blue”. Wielokrotnie była również wymieniana jako ważna przez Johna Coltrane’a. Był stałym gościem słynnego w latach czterdziestych ubiegłego wieku apartamentu Gila Evansa, gdzie spotykał mało jeszcze wtedy znanych Milesa Davisa, Charlie Parkera i Johna Lewisa. Z powodu kłopotów zdrowotnych musiał porzucić karierę perkusisty zespołu Charlie Parkera. Wtedy właśnie, częściowo podczas kilkunastomiesięcznego pobytu w szpitalu napisał swoją słynną książkę.

George Russell był też wziętym jazzowym kompozytorem, ma na swoim koncie choćby „Cubano Be, Cubano Bop” – przebój Dizzy Gillespiego. Tytułową kompozycję – „Ezz-Thetic” nagrywali między innymi Lee Konitz z Milesem Davisem i Max Roach.

W latach pięćdziesiątych zaczął grać na fortepianie i spośród kilku solowych płyt z lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych to właśnie „Ezz-Thetics” jest dziełem najpełniejszym i reprezentatywnym dla jego twórczości. W późniejszym okresie George Russell bywał często w Europie, pracując między innymi z Janem Garbarkiem i Terje Rypdalem. Kiedy bywał w USA, uczył europejskich skal w Bostonie w szkole muzycznej Gunthera Schullera i współpracował z Billem Evansem.

„Ezz-Thetics” to jednak nie tylko album George’a Russella – kompozytora. Zawiera również twórcze przetworzenie dwu ważnych dla niego kompozycji. Pierwsza z nich to wizjonerska aranżacja „’Round Midnight” Theloniousa Monka, utworu, o którym wielokrotnie mówił jako o jednej z najważniejszych dla niego jazzowych kompozycji – tu zresztą nie mylił się zbytnio. Dodatkowo tu właśnie znajdziecie wybitne solo Erica Dolphy.

Druga – to „Nardis” Milesa Davisa, wybór o tyle oczywisty, bowiem to jedna z tych kompozycji Milesa Davisa, która jest pod największym wpływem teorii muzycznych George’a Russella. Co ciekawe, sam Miles Davis nie był zbyt z tej kompozycji zadowolony i w zasadzie podarował ją Billowi Evansowi, który nagrywał ją później wielokrotnie. Sam autor nie nagrał jej oficjalnie chyba nigdy. Premierowe wykonanie zawiera album „Portrait Of Cannonball” Cannonballa Adderleya z 1958 roku. Na fortepianie gra oczywiście Bill Evans.

„Ezz-Thetics” to zatem ukryty skarb – album nieco dziś zapomniany, zawiera jednak ciekawe kompozycje grane przez wyśmienitych muzyków w szczytowej formie. Daje też jedną z nielicznych możliwości posłuchania fortepianu lidera – postaci niezwykle ważnej dla wszystkich muzyków jazzowych, człowieka, który uwolnił jazz z ram prostych swingowych kompozycji.

George Russell

Ezz-Thetics

Format: CD

Wytwórnia: Riverside

Numer: 02521860702