Klaus Paier & Asja Valcic Quartet - Cinema Scenes

Współpracujących ze sobą od wielu lat Asję Valcic i Klausa Paiera uważam za duet niemal doskonały. Zaskakujące zestawienie niespotykanych w klasycznych jazzowych składach instrumentów – wiolonczeli i akordeonu okazuje się być niezwykle kreatywne i oferujące olbrzymią przestrzeń do improwizacji i kreowania niezwykłych brzmień. Do tego trzeba jednak fenomenalnie kreatywnej wyobraźni. Taką niewątpliwie dysponują Asja Valcic i Klaus Paier.

Ich poprzednie albumy - „Timeless Suite” i „Silk Road” zawierają muzykę, do której często wracam w domowym zaciszu i na antenie RadioJAZZ.FM. Są zupełnie niezwykłe. Mimo doskonałej rekomendacji, jaką są ich poprzednie wspólne nagrania, zapowiedź wydawniczą albumu „Cinema Scenes” przyjąłem z odrobiną obawy. Oto bowiem doskonale współpracujący duet miał zostać uzupełniony o dwu dodatkowych muzyków, krórzy mieli uzupełnić skład zespołu, który w ten sposób stał się kwartetem działającym jako Paier Valcic Quartet.

Do kompetencji basisty Stefana Gfrerrera i perkusisty Roman Werni w sumie nie mam zastrzeżeń, choć znam ich jedynie z mającego swoją premierę zaledwie kilka tygodni temu albumu Klausa Paiera i Asji Valcic. Muzycy współpracują od wielu lat z Klausem Paierem, a ich wspólne koncertowe nagranie z 2005 roku („Live Vol. 1”) jest na długiej liście płyt, o które zamierzam uzupełnić swoją kolekcję, jeśli tylko budżet na to pozwoli. Ostatni noworoczny przegląd tej listy przesunął nawet ten album dość wysoko na liście życzeń, ale wynika to raczej z niepewnej sytuacji wydawniczej katalogu austriackiej wytwórni PAO Records, niż jakości muzyki, której nie słyszałem.

Uważam jednak, że album byłby co najmniej równie ciekawy, gdyby Stefan Gfrerrer i Roman Werni na sesji się nie pojawili. Autorski materiał dwójki liderów uzupełniają dwa tematy filmowe, które raczej nie zostaną jakimiś pamiętanymi przez wieki genialnymi standardami. W ich miejscu mogłyby znaleźć się zupełnie inne melodie.

W muzyce Klausa Paiera i Asji Valcic najważniejsza jest przestrzeń, nastrój, magia chwili, oczekiwanie na kolejne dźwięki, z pozoru przewidywalne, jednak nie do końca oczywiste. Nie potrzebują kolejnych dźwięków, potrafią poradzić sobie sami z właściwym zainteresowaniem słuchaczy swoim niezwykłym zestawieniem instrumentów. Oczekują i potrzebują jedynie odrobiny skupienia i raczej wieczornego nastroju. W zamian odwdzięczą się niezapomnianym brzmieniem.

Muzycy poruszają się od lat pomiędzy jazzową improwizacją, muzyką kameralną, tangiem, filmowymi ilustracjami i europejską muzyką współczesną. Tworzą sztukę niełatwą do zdefiniowania, unikalną nie tylko w związku z niespotykanym często zestawem instrumentów. Potrafią oczarować i zahipnotyzować słuchaczy. Niestety nigdy nie miałem okazji usłyszeć ich na żywo, występują głównie w Austrii i okolicach, znajdując słuchaczy w klubach jazzowych, salach koncertowych znanych z repertuaru klasycznego, na festiwalach akordeonowych i przy każdej innej okazji, tam gdzie ludzie chcą posłuchać dobrej muzyki. Jeśli będą grali gdzieś w pobliżu Waszych narciarskich, biznesowych lub wakacyjnych wypraw – wybierzcie się koniecznie.

Klaus Paier & Asja Valcic Quartet

Cinema Scenes

Format: CD

Wytwórnia: ACT Music

Numer: ACT 9845-2

Michał Urbaniak - „Body English

Album „Body English” był pierwszą zagraniczną płytą Michała Urbaniaka, jaka znalazła się w mojej kolekcji. To był rok najprawdopodobniej 1984. Może trochę później. Mój dziś ciągle zachowany w dobrym stanie egzemplarz jest najprawdopodobniej pierwszym amerykańskim tłoczeniem z 1976 roku, a stałem się jego posiadaczem wydając sporą sumę w warszawskim Heliconie. Wtedy nie miałem świadomości istnienia płyt „Fusion” i „Fusion III”. Michał Urbaniak bywał gościem na Jazz Jamboree, na które przyjeżdżał z Nowego Jorku. Niedługo później, w 1986 roku zagrał sensacyjny koncert z Czesławem Niemenem i Wojciechem Karolakiem, który był dla mnie sensacją całego festiwalu, choć do dziś pamiętam go raczej jako koncert Czesława Niemena, który był wtedy głównym aktorem na scenie, być może w związku z wysokością szafy z elektronicznym instrumentarium. Jeśli będziecie mieli szczęście – traficie na zapis tego koncertu w TVP Kultura.

Dziś często wracam do „Fusion III” – albumu nagranego w gwiazdorskim składzie między innymi z Johnem Abercrombie, Steve’em Gaddem i Larry Coryellem. Współpracę Czesława Niemena z Michałem Urbaniakiem dokumentują „Enigmatic”, w niezrozumiały dla mnie sposób niedoceniony amerykański album Niemena „Mourner’s Rhapsody” i całkiem niedawno wznowiony ich wspólny album „Extravaganza”.

Dla mnie jednak najważniejszym albumem Michała Urbaniaka z lat siedemdziesiątych jest i już chyba na zawsze pozostanie „Body English”, wypełniony dźwiękami, których źródło jest trudne do zidentyfikowania. Wykorzystanie urywków polskich melodii ludowych, piejący kogut, wokalizy Urszuli Dudziak i przetworzony elektronicznie dźwięk skrzypiec tworzą niepowtarzalny klimat.

Atutem albumu są bez wątpienia dobrze napisane, przebojowe melodie, choć wielu uważa, że całość brzmi zbyt komercyjnie i w swoim czasie nadawałaby się do nowojorskiej dyskoteki. Zwykle nie lubię, kiedy nie potrafię zidentyfikować pochodzenia poszczególnych brzmień. Wolę klasyczne instrumenty. Jednak „Body English” uważam za doskonały przykład twórczego wykorzystania elektroniki i jej udanego połączenia z konwencjonalnymi dźwiękami. Lyricon – technologiczny rówieśnik EWI, na długo przed Michaelem Breckerem pozwolił Michałowi Urbaniakowi uzyskać unikalne barwy i przypomniał wszystkim, że był przecież wybornym saksofonistą, zanim stał się światową gwiazdą jazzowych skrzypiec.

Być może w części ze względu na fakt, że „Body English” była przez wiele lat jedyną elektryczną i zagraniczną płytą Michała Urbaniaka, której mogłem słuchać codziennie, mam do niej szczególny sentyment. Dziś jest jedną z wielu, po które mogę sięgnąć na półkę, jednak właśnie do niej wracam najczęściej. Jest przebojowa, może trochę komercyjna, ale wcale mi to nie przeszkadza. Jest reprezentatywnym przykładem brzmień lat siedemdziesiątych. Dlatego jest również najlepszym sposobem na włączenie Michała Urbaniaka i całej jego dyskografii do naszego radiowego Kanonu Jazzu. Dzięki działalności UBX Records – wytwórni Michała Urbaniaka, większość jego doskonałych płyt z dawnych lat dostępna jest właściwie wszędzie, choć można ponarzekać na ich polskie ceny. Ja specjalnie, żeby oszczędzić mój pamiątkowy egzemplarz analogowy kupiłem kilka lat temu wersję cyfrową. Do dziś pamiętam moment, kiedy kupiona w Heliconie płyta znalazła się na talerzu mojego gramofonu i do dziś wielkie wrażenie robi na mnie intro do „New York Polka”. Cała reszta jest równie dobra.

Michał Urbaniak

Body English

Format: CD

Wytwórnia: UBX

Numer: 5099902839325