Carla Bley & Paul Haines - Escalator Over The Hill (A Chronotransduction By Carla Bley And Paul Haines

„Escalator Over The Hill” to jeden z najdziwniejszych albumów w historii muzyki, jeśli oczywiście odrzucić te, które stworzono jedynie po to, żeby szokować bez żadnego artystycznego sensu. Na powierzchni 3 płyt analogowych (a dziś 2 kompaktowych) znajdziecie całą historię muzyki, wszystkie możliwe style i przedstawicieli przeróżnych gatunków muzycznych. To wszystko zostało połączone przez twórców – Carlę Bley i Paula Hainesa w zadziwiająco spójną formę jazzowo-rockowej awangardowej opery, która z pewnością lepiej sprawdziłaby się na scenie, jednak w oryginalnej obsadzie nigdy nie udało się jej wystawić. Samo nagranie zajęło ponad 3 lata.

Historia tego niezwykłego albumu zaczęła się od tekstu napisanego przez Paula Hainesa, znanego dziś głównie właśnie za sprawą poematu, który stał się podstawą do nagrania albumu, ale również wcześniej jako autora wielu tekstów umieszczonych na okładkach jazzowych płyt. Tekst spodobał się Carlii Bley i oboje postanowili przygotować razem projekt, który dziś znamy jako „Escalator Over The Hill”, a którego realizacja w związku z ambitną obsadą i kolejnymi pomysłami dodawanymi już w trakcie nagrań miała zająć wiele miesięcy i pochłonąć spore pieniądze. W rezultacie powstało dzieło wyprzedzające czas w 1971 roku i mam wrażenie, że równie nowoczesne i awangardowe nawet dzisiaj, kiedy wydaje się, że w muzyce wszystko już było.

Pierwszym wyborem Carli Bley byli muzycy należący do kolektywu Jazz Composer’s Orchestra – Charlie Haden, Don Cherry, Roswell Rudd i Gato Barbieri. Istotnym elementem układanki okazał się Jack Bruce, który mógł zaoferować nie tylko pomoc w aranżacjach i komponowaniu oraz grę na basie, ale również zaśpiewać wiele partii solowych. Pierwsza współpraca Carlii Bley i Jacka Bruce’a miała okazać się początkiem ich wspólnego grania, które z przerwami realizowali, głównie w zespołach Bruce’a przez całą dekadę lat siedemdziesiątych.

Nawet ze wsparciem Jacka Bruce’a, którego potencjał komercyjny po zakończeniu działalności Cream był trudny do przecenienia, dla projektu nie udało się znaleźć żadnej dużej wytwórni płytowej zainteresowanej wsparciem jego realizacji i wydaniem albumu. W końcu dzięki pomocy prywatnych inwestorów udało się dokończyć nagrania i wydać „Escalator Over The Hill” w postaci 3 płyt analogowych. Album, drogi (3 płyty LP) i dość trudny w odbiorze, został wybrany w wielu ankietach słuchaczy jazzowym nagraniem roku 1972.

Niektórzy nazywają „Escalator Over The Hill” jazzową operą. To duże uproszczenie. Formalnie, mimo, że pierwszy raz na scenie dzieło Carlii Bley pojawiło się dopiero ponad 25 lat po premierzy płytowej, jest zbliżone do opery, jednak nazywanie tego nagrania tylko jazzowym jest zbyt dużym uproszczeniem. To muzyka totalna, mieszanka indyjskiej ragi, jazzu, rocka, muzyki etnicznej i wielu innych inspiracji, połączonych po mistrzowsku w jeden spójny muzyczny obraz przez Carlę Bley, której udało się stworzyć całość z muzycznych szkiców, mimo rozciągniętej w czasie realizacji o faktu, że muzycy nigdy nie spotkali się razem w studiu nagraniowym.

W analogowym wydaniu ostatni utwór „…And It’s Again” został zapętlony poprzez zamknięcie ostatniej ścieżki w pętlę. Ten ciekawy manewr nie jest możliwy do wykonania na płycie CD, więc we współczesnych wydaniach cyfrowych ten ostatni, krótki w oryginale utwór został wydłużony i zapętlony tak, żeby wypełnić całą dostępną zawartość drugiej płyty.

W związku z brakiem zainteresowania komercyjnych wydawców, album wydała należąca do Jazz Composer’s Orchestra wytwórnia JCOA, a kiedy album odniósł sukces, europejską dystrybucją zainteresował się ECM, który po latach przygotował również wydaną w ograniczonej ilości wersję cyfrową. Do dziś ten album pozostaje jednym z nielicznych nagrań przygotowanych bez artystycznego nadzoru Manfreda Eichera elementem katalogu ECM.

Celowym zabiegiem stylistycznym, ale też pomysłem na ograniczenie budżetu na nagrania było zatrudnienie do zagrania niektórych partii muzyków bez profesjonalnego doświadczenia, którzy mieli odtworzyć rolę amatorskiego zespołu nazywanego na potrzeby projektu Hotel Band. Stąd pośród bardzo znanych nazwisk, pojawiają się zupełnie nieznane.

Carla Bley & Paul Haines

Escalator Over The Hill (A Chronotransduction By Carla Bley And Paul Haines

Format: 2CD

Wytwórnia: JCOA / ECM

Data pierwszego wydania: 1971

Numer: 042283931022