O tej
kompozycji i tylko o niej całą książkę napisał jeden z najlepszych krytyków
piszących o muzyce rockowej – Greil Marcus. Wszystko co można opowiedzieć o
kulisach powstania „Like A Rolling Stone”,
historycznym kontekście, elektryfikacji muzyki Boba Dylana, udziale w nagraniu
Mike Bloomfielda i Ala Koopera byłoby cytatem z „Like
A Rolling Stone: Bob Dylan At The Crossroads” Greila Marcusa, albo którejś z
licznych biografii jedynego śpiewającego laureata nagrody Nobla.
Jeśli jednak
nie chcecie czytać całej książki, weźcie ją przy najbliższej okazji do ręki w
księgarni i zajrzyjcie za obwolutę. Na wewnętrznej stronie okładki znajdziecie
komiks ilustrujący tekst utworu znanego amerykańskiego rysownika Mike’a
Brownfielda. W książce znajdziecie też fotografie z sesji, na której powstała
pierwsza wersja jednej z najważniejszych rockowych kompozycji wszech czasów.
Dla tych,
którzy nie znajdą czasu, albo nie poradzą sobie z nigdy niestety nie wydaną po
polsku znakomitą książką Greila Marcusa, warto streścić fakty. „Like A Rolling Stone” Dylan napisał z myślą o
albumie „Highway 61
Revisited”. Nagranie nie szło łatwo, a w zasadzie nie udawało się niemal przez
dwa dni, dopóki początkujący wówczas gitarzysta – Al Kooper nie zaimprowizował
na Hammondzie nieco przypadkiem riffu, po którym wszyscy dziś rozpoznają „Like A Rolling Stone” w
wykonaniu Boba Dylana. Kilka dni po premierze singla Dylan pojawił się na
scenie Newport Folf Festival i zagrał elektryczny set wygwizdany przez
większość publiczności, która oczekiwała folkowego Dylana z gitarą akustyczną,
zresztą nie do końca słusznie, bowiem z pewnością większość obecnych na
festiwalu znała wydaną kilka miesięcy wcześniej płytę „Bringing It All Back
Home”, w połowie elektryczną, pokazującą ścieżkę rozwoju muzyki Boba Dylana. Na
scenie w Newport w drugiej, elektrycznej części występu Dylana, pojawili się
muzycy, którzy pomagali mu nagrać w studiu „Like A Rolling Stone” – wspomniany
już Al Kooper i Mike Bloomfield wspomagani przez kolegów tego drugiego z Paul
Butterfield Blues Band – Jerome Arnolda i Samy Laya. Dodatkowo na fortepianie
zagrał wtedy Barry Goldberg. Po skończonym elektrycznym występie, który raczej
nie spodobał się publiczności, Dylan zagrał na bis dwa utwory z gitarą
akustyczną i harmonijką po czym zniknął z festiwalu, którego był przez kilka
lat największą gwiazdą na niemal 4 dekady.
Al Kooper wystąpił z Dylanem tylko raz – w 1965 roku w Newport. Później
założył istotny, choć dziś nieco zapomniany zespół Blues Project. Zarówno
Kooper z Blues Project, jak i Bloomfield z Electric Flag zagrali w Newport już
dwa lata później, na Dylana festiwal czekał 37 lat.
Oryginalne studyjne nagranie „Like A Rolling Stone” ma ponad 6 minut, więc Columbia nie chciała
początkowo wydać utworu na singlu, jednak naciskana przez kilku radiowych
prezenterów, którym spodobał się utwór wydała singiel, który na listach
amerykańskich przegrywał tylko z „Help!” The Beatles. Utwór okazał się jednym z
największych przebojów Dylana, przynajmniej do dzisiaj.
Kończąc
temat Boba Dylana – w 2013 roku powstał teledysk do „Like A Rolling Stone”.
Opublikowany oficjalnie na stronie Dylana jest niezwykle innowacyjnym produktem
– zawiera bowiem 16 kanałów telewizyjnych – stąd nie ma go na Youtube – z
przeróżnych telewizji zsynchronizowanych z oryginalnym nagraniem – są
prezenterzy pogody, wiadomości, amerykański teleturniej i telesklep – wszyscy
ruszają ustami tak, jakby śpiewali „Like A Rolling Stone”. Podobno to nie było
inscenizowane. Warto posłuchać każdego z kanałów osobno.
Lista
wykonawców, którzy śpiewali tą piosenkę jest niezwykle rozbudowana. Na czele
tych, których w audycji nie będzie, jest oczywiście zespół The Rolling Stones
(istniał wcześniej, więc nie ma nazwy na cześć piosenki), Bruce Springsteen,
Jeff Beck, David Bowie, Cher (była jedną z pierwszych), Nancy Sinatra, Johnny
Winter i wielu innych. Tekst ma też swoje wersje w niemal wszystkich istotnych
językach, w jakich mówi się na świecie. Poszukajcie „Jako Solnej Sloup” po
czesku, „Comme ces pierres qui roulent” po francusku, są też wersje fińskie,
niemieckie, hiszpańskie, portugalskie i wiele innych, w tym polskie – „Jak
błądzący łach” Filipa Łobodzińskiego.
O
możliwych interpretacjach tekstu można opowiadać godzinami. W przeróżnych
historiach, których sam Dylan nigdy nie potwierdził pojawiają się takie postaci
jak Andy Warhol, Joan Baez, aktorka Edie Sedgwick, Sara Lownds, która kilka
miesięcy później w tajemnicy została żoną Dylana, Marianne Faithfull i menadżer
artysty – Bob Neuwirth. Ktokolwiek by to nie był, z pewnością nie cieszył się
uznaniem autora. Pełną literacką analizę tekstu muszę jednak zostawić na inną
okazję.
W zestawieniu najlepszych wykonań „Like A Rolling Stone” nie może zabraknąć Jimi Hendrixa z Monterey
Pop Festival z 1967 roku – drugiego najsłynniejszego wykonania tego utworu.
Świat jazzu będzie reprezentować Caecilie
Norby z pomocą Leszka Możdżera na fortepianie.
Magazyn Like A
Rolling Stone – nazwany tak od tytułu piosenki, kiedy układał z udziałem
olbrzymiej armii krytyków i muzyków listę znaną dziś jako „500 Greatest Songs Of All Time” kompozycję Boba Dylana
umieścił na pierwszym miejscu. Cała lista jest bardzo sensowna, choć mocno
zorientowana na rynek amerykański i pomija sporo znanych europejskich
przebojów. Jeśli macie ochotę, zbierzcie wszystkie płyty z tej listy, nie
będziecie żałowali zakupu żadnej z nich. Trzeba jednak zacząć od „Highway 61
Revisited” zawierającej zwycięzcę tej listy – „Like A Rolling Stone”.
Utwór: Like A
Rolling Stone
Album: Highway
61 Revisited
Wykonawca: Bob
Dylan
Wytwórnia:
Columbia / Sony
Rok: 1965
Numer: 5099746095321
Skład: Bob
Dylan – voc, electric g, harm, Mike Bloomfield – electric g, Al Kooper – org,
Frank Owens - p, Joe Macho Jr. – b, Bobby Gregg – dr, Bruce Langhorne – tamb.
Utwór: Like A
Rolling Stone
Album: The Jimi
Hendrix Experience Box Set
Wykonawca: Jimi
Hendrix
Wytwórnia: MCA
/ UMG
Rok: 1967
(2000)
Numer: 008811231620
Skład: Jimi Hendrix – g, voc, Noel Redding – bg,
Mitch Mitchell – dr.
Utwór: Like A
Rolling Stone
Album: Silent
Ways
Wykonawca: Caecilie
Norby feat. Lars Danielsson / Leszek Możdżer / Nguyen Le
Wytwórnia: ACT
Music
Rok: 2013
Numer: ACT
9725-2
Skład: Caecilie Norby – voc, Lars Danielsson –
cello, b, g, tamb, Leszek Możdżer –
p, Nguyen Le – g, Robert Mehmet Ikiz – dr, perc.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz